Tadeusz Łopuszański i początki Wisły

Tadeusz Łopuszański całe swoje życie poświęcił pedagogice i poszukiwaniu najskuteczniejszych metod w procesach edukacji i wychowania młodzieży. W latach 1919-1920 pełnił funkcję ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego, w późniejszych latach prowadził eksperymentalną szkołę w Rydzynie.

Z zamiłowania do aktywności fizycznej

Na znanych, zachowanych do dzisiaj fotografiach, Łopuszański jest starszym mężczyzną z siwą brodą i surowym spojrzeniem. Na początku XX wieku był jednak młodym nauczycielem, dopiero rozpoczynającym pracę w zawodzie, pełnym zapału i inicjatywy. Już wtedy był głęboko przekonany, że szeroko pojęta aktywność fizyczna ma pozytywny wpływ na zdrowie i charakter młodych ludzi. Łopuszański sam w wieku szkolnym uczęszczał do Parku Gier i Zabaw Ruchowych doktora Henryka Jordana, był tam jednym z przodowników, tj. organizatorów zajęć. Jako członek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” startował w regatach wioślarskich. Gdy został nauczycielem wiele wysiłku wkładał w popularyzację aktywności fizycznej wśród swoich podopiecznych, niejako kontynuując myśl Henryka Jordana. Warto dodać, że w tamtych czasach wciąż były to innowacyjne pomysły, często natrafiające na opór lub niezrozumienie w społeczeństwie.

Budynek dawnej II Szkoły Realnej w Krakowie

Pierwszym miejscem pracy Tadeusza Łopuszańskiego było gimnazjum w Rzeszowie, od 1903 roku uczył fizyki i matematyki już w II Szkole Realnej w Krakowie. W obu placówkach zasłynął jako organizator sportowo-rekreacyjnych atrakcji dla uczniów: wycieczek w Tatry, ślizgawek, gimnastyki. W Krakowie dodatkowo powołał drużynę piłkarską. Jak do tego doszło opisywał po latach Roman Wilczyński, jeden z uczniów Łopuszańskiego: „Na wiosnę po zajęciach szkolnych zatrzymał nas w klasie proponując utworzenie Klubu sportowego. Propozycja ta zaszokowała nas do tego stopnia, że milczeliśmy bo wprost nie chcieliśmy wierzyć, by coś podobnego mogło wyjść z ust i to profesora. Profesor jednak zrozumiał nasze milczenie i jakby nic opowiadał jak to w innych państwach rozwija się sport, więc i my Polacy musimy włączyć się w ten nurt. Na te słowa radość taka zapanowała, żeśmy zaczęli klaskać i niejednemu łza pokazała się w oku. Godziliśmy się na wszystko, że klub będzie nazywał się Wisła, i znowu oklaski i okrzyki: „Polacy i Wisła to Polska”.

 „Wiślacy już przyszli”

Uczniowie wraz z Łopuszańskim wybrali następnie barwy (niebieskie koszulki, czarne spodenki) i emblemat klubu (czarna piłka przepołowiona błękitną wstęgą). Stroje dla młodych adeptów futbolu uszyła mama jednego z chłopców. Wiślacy postanowili też, że - cytując ponownie Wilczyńskiego -  „będziemy się zbierać w każdy dzień pogodny, a miejsce będzie przy bramie do Parku Jordana, a mecze będziemy rozgrywać na Błoniach, bo tam znajdziemy najłatwiej przeciwnika. Oznaczenie boiska nie będzie nastręczało trudności bo bramkę i szerokość boiska oznaczymy bluzami i czapkami, a piłeczka jak powiedziano z Parku. Przychodziliśmy na Błonia codziennie więc znano nas już dobrze i mówiono „Wiślacy już przyszli”.

Nie jest niestety znana dokładna data złożenia przez Łopuszańskiego tej wiekopomnej propozycji swoim uczniom, Wilczyński jednak stwierdza, że Wisła funkcjonowała już przed przyjazdem do Krakowa drużyn lwowskich na pokazowe mecze na początku czerwca 1906.

Pierwszy prezes Wisły

Tadeusz Łopuszański pozostawał przez kolejne lata opiekunem Wisły. Nie ma wątpliwości, że to jego zaangażowaniu i poświęceniu Wisła zawdzięcza przetrwanie. Na fali zainteresowania piłką nożną powstawało w Krakowie w 1906 roku bardzo wiele drużyn, ale w większości bardzo szybko kończyły one swój żywot. Łopuszański tymczasem zadbał o solidne fundamenty organizacyjne swojego klubu. Budował je poprzez fuzje z innymi drużynami (z drużyną Jenknera i z drużyną Różowych), współpracę z Krajowym Związkiem Turystycznym i ostatecznie poprzez rejestrację Wisły jako samodzielnego Towarzystwa Sportowego w 1910 roku. Po tej oficjalnej rejestracji pełnił funkcję pierwszego w historii prezesa Wisły, niejako formalizując rolę wypełnianą już od 1906 roku. 27 sierpnia 1910 roku jego następcą został Włodzimierz Ustyanowicz, Łopuszański pozostawał jednak w zarządzie Wisły do 1912 roku. Później poświęcił się coraz odpowiedzialniejszym obowiązkom zawodowym - pracował jako inspektor szkolny i urzędnik szczebla centralnego (minister i wiceminister oświecenia publicznego). Po przewrocie majowym w 1926 roku Łopuszański odszedł z ministerstwa, poświęcił się później prowadzeniu gimnazjum i liceum w Rydzynie. Pod jego kierunkiem szkoła te realizowała eksperymentalny, autorski program wychowawczy. Przez cała swoje życie zawodowe Łopuszański kładł wielki nacisk na aktywność fizyczną młodzieży, widząc w rywalizacji sportowej nieodzowny element w procesie wychowania.

W latach II Wojny Światowej Łopuszański brał udział w organizacji tajnego nauczania. Zmarł w roku 1955 i spoczywa na cmentarzu w Rydzynie.