Kartka z kalendarza: Kampania nad powołaniem polskiego związku piłki nożnej

113 lat temu - 6 listopada 1910 roku - Wisła Kraków wystąpiła z Austriackiego Związku Futbolowego i rozpoczęła kampanię na rzecz powołania niezależnego polskiego związku piłki nożnej. Ta inicjatywa w czasach zaborów podkreślała niepodległościowe nastawienie Towarzystwa Sportowego.

Początki polskiej i krakowskiej piłki nożnej były okresem, w którym dopiero wykształcały się formalne ramy funkcjonowania rodzimego piłkarstwa. Poszczególne drużyny często przez kilka lat grały bez oficjalnego zarejestrowania swojej działalności. Dopiero z biegiem czasu stało się jasne, że kluby potrzebują własnej osobowości prawnej i powinny się konstytuować jako stowarzyszenia. W następnym kroku potrzebowały zaś związków piłkarskich do regulowania relacji pomiędzy klubami, organizowania rozgrywek, rozstrzygania sporów.

W przypadku Wisły Kraków formalna rejestracja nastąpiła na początku roku 1910, wkrótce też Wisła przystąpiła do Austriackiego Związku Futbolowego - w realiach zaborów mogło się wydawać, że nadzór wiedeńskiej centrali nad polskimi piłkarzami jest nieunikniony. Wiśle jednak taki stan rzeczy nie podobał się, wkrótce też działacze Towarzystwa Sportowego zdali sobie sprawę z innych możliwości. Związane to było z kontaktami Wisły z drużynami czeskimi. Czesi podobnie jak Polacy nie mieli swojego niepodległego państwa, a jednak potrafili uniezależnić się od zaborcy powołując własne struktury organizacyjne.

Austriacki Związek Futbolowy - zdając sobie sprawę z potencjału rozprzestrzeniania się idei sportowej niezależności na inne narody monarchii Habsburgów - zakazywał swoim członkom gry z czeskimi drużynami. Wisła jednak nie przyjmowała pokornie tych zakazów, w rywalizacji z silnymi Czechami dostrzegała ścieżkę własnego rozwoju, przede wszystkim zaś doceniała niezależność gwarantowaną przez model czeski. Z tych przyczyn 6 listopada 1910 roku - w dniu „zakazanego” meczu ze Slavią Praga - Wisła telegraficznie wysłała do Wiednia swoje wystąpienie z austriackiej centrali. Tego dnia działacze Towarzystwa Sportowego zapoczątkowali kampanię na rzecz powołania niezależnego polskiego związku piłki nożnej. Ta inicjatywa w czasach zaborów podkreślała niepodległościowe nastawienie Towarzystwa Sportowego.

Zamysł Wiślaków udało się zrealizować w maju 1911 roku, gdy powołano Polski Związek Towarzystw Sportowych Piłki Nożnej - organizację, która docelowo miała działać ponad granicami zaborów, a jednym z jej zadań mogło być nawet prowadzenie reprezentacji Polski. Austriacy naturalnie torpedowali starania Wisły, z drugiej zaś strony poczuli się zmuszeni do ustępstw względem polskich aspiracji. Efektem było powołanie równolegle polskiego związku pod kuratelą wiedeńskiej centrali, ale z istotnym zakresem autonomii. W tych okolicznościach - by uniknąć dalszego rozłamu wśród polskich klubów - Wisła zrezygnowała z koncepcji pełnej niezależności i postanowiła przystąpić do autonomicznego polskiego związku.

Starania Wisły z lat 1910-11 pozostają pięknym świadectwem przeświadczenia wiślackich pionierów o tym, że piłka nożna jest czymś więcej, niż tylko sportem i że może być nośnikiem wyższych wartości.